Vaak denken ouders dat de taalontwikkeling begint, als hun kind de eerste woordjes gaat zeggen. De passieve taalontwikkeling begint echter zelfs al voor de geboorte, als het gehoor ontwikkelt is. Maar wanneer gaat een kind praten?

Hoe gelukkig wordt een moeder van het eerst woordje van haar baby, helaas voor haar, is het eerste woordje meestal niet mama, maar… papa. De reden is eenvoudig: Je baby is al 9 maanden of meer gewend dat mama in de buurt is. Mama is altijd om hem heen. Hij hoort je en ruikt je geur. Papa is de min of meer nieuwe persoon in zijn leventje. Dit zou een reden kunnen zijn, waarom een baby eerder papa zegt. Wat waarschijnlijk een logischer reden is, is dat de klankcombinatie PA-PA-PA-PA makkelijk te vormen klanken voor een baby zijn. Net als DA-DA. Als je kindje eenmaal met deze klanken aan het experimenteren is, zal zeker ook snel MA-MA in zijn woordenboek staan. Iedereen gelukkig en deze mijlpaal kan in het boek genoteerd worden.

Het eerste woordje van een baby is vaak ‘papa’

De eerste woordjes van je baby:

We kunnen er vaak niet op wachten: de eerste woordjes van je kindje, wanneer gaat je kind praten? In het begin communiceert je baby door te huilen en met zijn lichaamstaal. Daarna gaat hij geluidjes maken en rond 3 maanden opzettelijk brabbelen om contact te maken. Eerst ontstaat zijn passieve taal: Je baby zal bepaalde geluiden/woorden herkennen. Pas later ontstaat de actieve taal: Je kind zal dan bewust klanken/woordjes gebruiken om bepaalde dingen duidelijk te maken. Vaak zien ouders dit als de start van het praten van het kind.

Hoe schattig is het als je kind bijvoorbeeld dada zegt en zwaait als jullie weg gaan, of toetie zegt, tegen een koekje. Hoewel ouders en opa en oma dit vaak erg leuk vinden, is het af te raden om zelf ook deze woorden te gebruiken. Als ouder geef je het goede voorbeeld niet door te corrigeren, maar door bijvoorbeeld te zeggen: “Ja dat is een lekker koekje!” Soms komen er kleuters van 4 jaar op school, die nog veel van dit soort eigen woordjes gebruiken. Je begrijpt dat deze kleuters snel gefrustreerd raken als anderen hen niet begrijpen.

Direct aan de slag met de taalontwikkeling van je kind?

Veel ouders onderschatten het belang van de taalontwikkeling van hun kind en zijn zich er niet van bewust hoeveel impact de taalontwikkeling heeft op de verdere ontwikkeling. Juist hierom heb ik ook een uitgebreid blog geschreven: Hoe belangrijk is de taalontwikkeling van mijn kind.

• Heeft mijn kind een taalachterstand?
• Hoeveel woorden moet mijn kind kennen?
• Wat kan ik zelf doen om mijn kind te helpen bij zijn taalontwikkeling?
• Is mijn kind dyslectisch?

Waarom is ‘het goed kunnen praten’ belangrijk voor je kind?

Als je kind geen goede taalontwikkeling heeft, kent hij weinig woorden, kent hij veel betekenissen van de woorden niet, kan hij de woorden niet goed verbinden tot zinnen. Een kind met een achterstand in de taalontwikkeling, zal een achterstand krijgen in zijn algehele ontwikkeling. Taal is gekoppeld aan denken. Je hebt taal nodig om te kunnen redeneren en problemen op te lossen. Kinderen hebben taal nodig voor de communicatie met volwassenen en andere kinderen. Kinderen die goed praten en een grote woordenschat hebben, zullen zich dus ook sneller verstandelijk en sociaal kunnen ontwikkelen.

Problemen in de taalontwikkeling

Als je kind problemen heeft om zich duidelijk te maken en als hij niet begrepen wordt, is dit voor je kind een groot probleem. Probeer je eens in te leven en te begrijpen hoe machteloos je kind zich zal voelen als hij zich na verschillende pogingen nog niet duidelijk kan maken. Je kind kan zich terug gaan trekken, stilletjes worden en alleen willen zijn. Ook kan het zijn dat de problemen in de taalontwikkeling een oorzaak zullen worden voor opstandig en driftig gedrag. We zullen dan geneigd zijn het gedrag aan te pakken, terwijl door juist hem te helpen met zijn taalontwikkeling, ook zijn gedrag weer zal verbeteren.

‘Het gaan praten’ van je kind

Net zoals met de andere ontwikkelgebieden, zoals groei, motoriek, sociale vaardigheden, verloopt ‘het gaan praten’ niet bij alle kinderen hetzelfde. Er zijn kinderen die met 9 maanden al staan en lopen, maar ook kinderen die pas met 1,5 jaar of later lopen. Zo is het ook met de taal. Wanneer gaat een kind praten is verschillend. Echter er kunnen wel ergens problemen zijn, die een goede taalontwikkeling van je kind beïnvloeden. Als leerkracht van kinderen van 4, 5 en 6 jaar weet ik, dat taalachterstanden het beste zo jong mogelijk opgelost kunnen worden. Het is dan ook ontzettend belangrijk om je kind goed te observeren.

Duplo kennen we allemaal. Het is geweldig speelgoed voor de ontwikkeling van de motoriek, de oog-hand coördinatie en rekenkundig inzicht. Maar het spelen met duplo en met de verschillende poppetjes zal je kind enorm stimuleren in zijn taalontwikkeling. Alle situaties die hij thuis of ergens anders meemaakt zal hij kunnen naspelen en leren onder woorden te brengen.

Twijfel je, laat je dan niet geruststellen met: och niet ieder kind is niet even snel of iets dergelijks, maar laat je dreumes of peuter op tijd onderzoeken door een logopediste, zodat er, op een zo jong mogelijke leeftijd, extra aandacht gegeven kan worden aan de taalontwikkeling en het spreken en zo de taalontwikkeling van je kind zo nodig verbeterd kan worden.

Taalontwikkeling van je baby, dreumes, peuter en kleuter per maand

• Als je rond 21 weken zwanger bent is het gehoor van je ongeboren kindje zo goed als ontwikkeld en hoort hij of zij al je stem en omgevingsgeluiden.
• In de eerste 6 weken ontwikkelt je baby verschillende huiltjes, die mama en papa zullen gaan begrijpen.
• Daarna zal hij of zij klanken gaan gebruiken zoals: oh en ah.
• Langzamerhand tot 12 maanden, beginnen die klanken meer op woordjes te lijken. De baby’s beginnen te begrijpen dat ze met dit gebrabbel de aandacht kunnen trekken. Da, da is daag en we weten allemaal wat ze bedoelen als ze wijzen naar iets en ‘Die’ zeggen…
• Tot 18 maanden worden 2 woord-zinnen gevormd. Soms zegt je dreumes 1 woord, maar bedoeld hij of zij een hele zin: Hij wijst naar een bal en zegt: ‘Mij”, of ‘Ikke’. wij begrijpen nu dat hij de bal wil hebben. Ook kunnen ze nu ‘mama weg’ zeggen of ‘poesje aai’.
• Hierna gaat de taalontwikkeling heel snel. Als een peuter 2 jaar is worden de zinnen langer, 3, 4, of 5 woorden. Vaak worden bepaalde klanken nog fout uitgesproken. Vooral 2 medeklinkers achter elkaar blijft lang lastig. Stoel wordt toel e.d.
• Wanneer je kindje ongeveer 3 jaar is, kan je al gesprekjes voeren. Je kind leert lidwoorden gebruiken en voorzetsels. Hij of zij leert werkwoorden te verbuigen, ook al zal dit nog vaak fout gaan. Wij hebben gezwemd.
• 3 tot 4 jaar: Op deze leeftijd zal je peuter of kleuter vragen gaan stellen: Waarom ga je weg? Hoe heet dat jongetje? Niet veel uitspraak foutjes meer, behalve nog bij de dubbele medeklinkers. Werkwoorden worden nog wel vaak verkeerd verbogen. Je kindje zal nu al hele verhalen kunnen vertellen.
• 5 jaar: Nu kan je hele gesprekken met je kind voeren. Hij kan in de tegenwoordige tijd en de verleden tijd praten. Voorzetsels zoals: op, naast, onder… zullen geen probleem zijn. Zinnen van 5 en meer woorden zullen op deze leeftijd ook geen probleem vormen. Omdat hij ook hele dagen naar school gaat, zal je merken dat ook zijn taalontwikkeling grote sprongen maakt. Hij beleeft en leert veel meer dan je eerder samen met hem beleefde. Neem de tijd om hier samen gezellig over te praten.

Een speelkeukentje met allerlei benodigdheden, zoals kopjes, pannetjes, groenten en fruit is onmisbaar als je de taalontwikkeling van je kind wil stimuleren. Heel veel aspecten van de taal komen tijdens het spel aan bod: ‘eten koken’, of ‘op visite’. Ook begrippen zoals: groot/ klein, zwaar/ licht, veel/ weinig, meer/minder, tellen, 1 erbij, 1 eraf, kleuren, fruit en groenten benoemen zal je kind spelenderwijs gaan begrijpen en gebruiken.

Baby 18 maanden praat niet

Zoals je al hebt gelezen loopt de taalontwikkeling bij alle kinderen niet hetzelfde. Toch is het begrijpelijk dat je zorgen gaat maken als je baby van 1,5 jaar nog geen woordje spreekt. Het is nu extra belangrijk om zijn ontwikkeling goed te volgen. Kijkt hij je aan? Reageert hij op geluidjes? Lacht hij naar mensen? Brabbelt hij? Wacht niet te lang en neem contact op met het consultatiebureau als je onzeker bent. Misschien is er een reden, zoals (tijdelijke) doofheid . Dan is het belangrijk dat er iets aan gedaan wordt.

Wanneer het praten van je kind niet vanzelf gaat…

• Kijk goed naar je baby, let op zijn lichaamstaal. Als hij zijn armpjes strekt wil hij opgetild worden. Wanneer hij met zijn armpje naar iets reikt, bedoelt hij dat hij dat speeltje wil vasthouden. Als hij het bord wegduwt, dan betekent het, dat zijn buikje vol zit, of hij het eten niet lekker vindt. 
• Luister naar zijn gebrabbel, imiteer dat gebrabbel en wacht even af. Zo geef je de gelegenheid om terug te brabbelen, want vaak imiteert je baby ook jou .
• Laat je baby zijn ogen focussen op je gezicht, door gekke bekken te trekken of rond te lopen terwijl je met je baby praat.
• Maak gekke geluidjes om de aandacht van je baby te trekken.
• Beloon hem als hij geluidjes maakt, door hem te knuffelen.
• Speel en breng veel tijd door met je baby, je kan hem niet verwennen door veel aandacht te geven.
• Het volgende platenboek is een woordenboek van van Dale voor kinderen. Dit boek is heel geschikt om je kind woorden aan te leren. Er staan mooie foto’s in van alledaagse voorwerpen, planten en dieren, activiteiten, beroepen en nog veel meer.

Wanneer praat kind in ik-vorm?

Als een kind zichzelf niet meer aanspreekt met zijn eigen naam maar met: ik, is dat een grote stap in zijn ontwikkeling. Rond de leeftijd van 2, 5 jaar wordt een peuter zich meer bewust van zichzelf en wat hij zelf kan en vooral wat hij zelf wil! Eerst zei hij bijvoorbeeld:’ Hans wil koekje’. Nu zegt hij: Ík wil koekje’. Of eerst zei hij ‘Bal is van Hans!’ Nu zal hij zeggen “Bal is van mij!’ Het gebruiken van ik en mij laat zien dat je kind leert dat dezelfde persoon wisselend aangeduid kan worden. Jij kan ik zijn en ik kan jij zijn. Dit is erg complex voor je kind.

Je begrijpt dat er in het begin regelmatig foutjes gemaakt zullen worden. Verbeter hem niet, maar doe het ook hier goed voor. Je kind vindt zichzelf groot en wil alles zelluf kunnen en doen. Je kind zit in de fase van de peuterpubertijd. Zie mijn blog: Peuterpubertijd Help!

Wanneer zegt een baby mama?

Een baby kan over het algemeen rond de leeftijd van 6 maanden beginnen met het maken van gebrabbelde geluiden en het zeggen van de eerste woorden, waaronder “mama”. Het is echter belangrijk om te onthouden dat dit proces bij elke baby anders verloopt en sommige baby’s misschien iets later of juist iets vroeger beginnen te praten. Ook kan “mama” soms gebruikt worden zonder dat de baby daadwerkelijk naar de moeder verwijst.

Hoeveel woorden gebruikt een kind van 1 en 2 jaar

De volgende richtlijnen kunnen je helpen te bepalen of de taalontwikkeling  van je kind past bij zijn of haar leeftijd. Als je kind van ongeveer 2 jaar hier een redelijke achterstand in heeft, is het belangrijk om een afspraak met een logopediste te maken, zij zal je kunnen helpen met de taalontwikkeling van je kind.

• 12 maanden: 1 tot 3 woordjes. Veel baby’s van deze leeftijd leren nu: Wat zegt het koetje? Boe… Wat zegt het poesje? Miauw… Het zijn geen echte woordjes, maar klanken die lijken op…maar jij als moeder of vader zal zeker weten wat je kind bedoelt. Je baby zal op deze leeftijd ook kleine opdrachten begrijpen: zwaai maar dag dag… krijg ik een kusje…Ze zullen nu al veel meer begrijpen dan ze kunnen uitdrukken.
• 18 maanden: ongeveer 20 tot 50 woorden, vaak zelfstandige naamwoorden, zoals; baby, koekje, werkwoorden, zoals; slapen, weggaan, happen, voorzetsels, zoal;, op, in, adjectieven zoals; brr koud, lief, mijn en sociale woorden, zoals; da da, dank en vooral het woordje: ‘nee!’ dat erg geliefd is bij peuters….
• 2 jaar: ongeveer 100 woorden, die hij al zelf kan gebruiken, maar wel 300 woorden die hij zal begrijpen. De uitspraak is vaak onduidelijk, maar ouders en broertje of zusje zullen de peuter meestal kunnen begrijpen.

Taalontwikkeling peuter

Na de 2e verjaardag van je kind zal de taalontwikkeling een grote sprong gaan maken. Je kindje zal van de losse woordjes die hij kent, zinnen gaan maken. Ook zijn woordenschat neemt snel toe. Als hij 3 jaar is zal hij meer dan 1000 woorden kennen. Zijn uitspraak verbetert en ook wordt de zinsbouw steeds beter. Anderen zullen je kindje ook kunnen verstaan. Dit vergroot natuurlijk weer zijn taalontwikkeling. Als hij 4 jaar is zal hij samengestelde zinnen kunnen gebruiken en uit zichzelf een gebeurtenis of een verhaaltje kunnen vertellen. Hij kan gesprekjes voeren met ouders, opa en oma, maar ook met vriendjes en de juf. De taalontwikkeling en het praten van je kind neem nu grote sprongen.

Mijn kind praat niet

Zoals ik al eerder vertelde, is de vraag: ‘Wanneer beginnen kinderen te praten’, niet snel te beantwoorden, want de taalontwikkeling verloopt niet altijd bij alle kinderen even snel. Net als andere ontwikkelingsgebieden zitten er verschillen tussen. Het ene kind zet met 10 maanden al zijn eerste stapjes, de ander soms met 18 maanden pas. Vaak hoor ik ouders zeggen. Hij of zij is wat lui, dat komt omdat we hem of haar wel begrijpen. Toch zijn er redenen genoeg om je zorgen te gaan maken.

Is bijvoorbeeld je kind 2 jaar en wijst hij nog alles aan, zonder of bijna nooit het woord te noemen is er meer aan de hand. Vertel je zorgen op het consultatiebureau of aan de huisarts. Vaak is er een gehoorprobleem en hoe sneller dit opgelost wordt, hoe minder taalachterstand je kind zal krijgen. Als dit gehoorprobleem verholpen is, zal je kind deze achterstand dan ook weer snel in kunnen halen. Ook kunnen er andere redenen zijn, denk aan frustraties door bepaalde klanken niet te kunnen zeggen, omdat de motoriek van de mondspieren nog onvoldoende is, enzovoort. Al met al goede redenen om op tijd aan de bel te trekken.

Wanneer heeft een kind achterstand met het praten?

Een kind dat goede spel- en denkvaardigheden heeft en een motorische en sociale ontwikkeling heeft, die passen bij zijn leeftijd, kan een beperkte gesproken woordenschat hebben. Vaak begrijpt hij meer dat hij kan vertellen. Deze taalachterstand kan door verschillende redenen zijn ontstaan. Maar door veel aandacht op zo’n jong mogelijke leeftijd kan je kind dit in de meeste gevallen geheel of gedeeltelijk inhalen. 

Wat kun je eraan doen als je kind een taalachterstand heeft?

Een kleine achterstand zal jezelf of met behulp van peuterleerkracht en logopediste nog weg kunnen werken. Dit doe je door heel veel in te zetten op woordkennis en taal (zie onderstaande tips). Bedenk dat, hoe vroeger je hier mee begint, hoe sneller en makkelijker de achterstand ingehaald kan worden.

Hoe kan je een dreumes, peuter en kleuter stimuleren te praten?

Wat kan je als ouder doen?

• Spreek duidelijk, herhaal de belangrijke woorden.
• Stel een vraag, waar hij met een keuze op kan antwoorden: ‘Wil je de schoenen aan of de laarsjes?’ Nu moet hij antwoorden met een woord, maar als je alleen maar vraagt, ‘Wil je de laarsjes aan’, dan is het antwoord ja of nee.
• Als hij in zijn uitspraak foutjes maakt, verbeter hem niet en laat hem vooral niet het goede woord nazeggen, maar herhaal de zin correct, zodat hij weet dat je hem begrijpt.
• Vraag je kind om je te helpen. Samen afwassen is zoveel gezelliger, het gaat waarschijnlijk niet zo snel, maar tijdens de afwas kan je lekker met je kind kletsen. ‘Dat scherpe mes doe ik zelf wel, dat is gevaarlijk. Jij mag de grote beker doen. Is het water lekker warm?’ Zo ontstaat er een gesprek dat voor de taalontwikkeling erg belangrijk is. 
• Ook kan je hem taakjes geven, hoe klein hij ook is: Pak jij je schoen? Ga eens staan, want ik wil je de jas aantrekken. 1 arm, nog een arm’. Zo pratend hoort je kind de hele dag taal om zich heen.
• Een vader of moeder begrijpt vaak al snel wat een kind wil of bedoelt. Hoe makkelijk is het dan voor je kind om alleen te wijzen naar het voorwerp dat hij wilt, zonder te hoeven praten. Soms is het dus beter om hem niet meteen te ‘begrijpen’. Laat hem zelf maar even proberen duidelijk te maken wat hij bedoelt.
• Het is erg leuk om samen dierengeluiden te maken. Het paard zegt…..Hihihihi, de koe zegt….Boe, de hond zegt…. waf, waf. Na een tijdje zal je kind het leuk vinden om de geluiden in te vullen.

Voorlezen is zo belangrijk!

• Samen prentenboekjes bekijken en lezen, herhaal de woorden waar het om gaat enkele keren. Herhaal ook het boekje regelmatig, want kinderen hebben herhaling nodig. Dit kan je niet vaak genoeg doen, boekjes kijken en voorlezen is zo belangrijk voor de taalontwikkeling van alle kinderen.
• Bekijk samen foto’s van wat je peuter en kleuter heeft meegemaakt. Vertel er zelf bij en laat je kind erover praten.
• Kinderversjes en kinderliedjes opzeggen en zingen. Door het ritme en de rijm, dat in een versje en liedje zit, leert je kind het versje snel en kan hij zelf ook meedoen.
• Samen spelen. Als je samen met je kind bv een brug of een huis bouwt van duplo, komen de volgende woorden aan de orde: veel- weinig, hoog-laag, klein-groot, kapot, stevig enzovoort. Tijdens het ‘doen-alsof-eten koken-spel’ komen weer hele andere woorden aan bod: heet-koud, zwaar-licht, lepel, bestek, koken, bakken, enzovoort. Zie ook mijn blog: Eetproblemen bij peuters en kleuters.
• Als oma en opa komen, geef je kind dan de tijd om zelf iets aan hen te vertellen. Het is zo makkelijk om voor je kind te praten. Dat zie ik ook op school, waar ik leerkracht ben: als de ouders erbij zijn laat een kleuter vaak mama of papa praten, terwijl als ze weg zijn, het kind het heel goed zelf kan.

Kind leren praten

Soms gaat ‘het leren praten’ traag en moeizaam. Observeer je kind om erachter te komen wat de reden hiervoor is, zodat je dit voor hem op kan lossen. Bijvoorbeeld: slecht gehoor, druk gezin en geen tijd krijgen om te praten, vaak verkouden en oorontstekingen….Als er niets lichamelijks is, moet je ervoor zorgen dat de omgeving uitnodigt tot praten:

• Betrek je kind zoveel mogelijk bij de dagelijkse gang van zaken. Laat hem bijvoorbeeld helpen poetsen en benoem alles wat jullie samen schoonmaken: de tafel, bovenop de tafel, onder de tafel, de vloer, glad worden, de spiegel, zie dat ben jij! 2 ogen, 2 oren, mond en tanden en kiezen…..
• Leer hem woorden aan door woorden te gebruiken die passen bij datgene wat er op dat moment gebeurt. Als jullie samen aardappels schillen praat je over grote aardappel, kleine, de pan is leeg, vol, spetter op je hand, je neus.. Je moet dan geen woorden aan willen leren die op dat moment niet bij de beleving van je kind passen.
• Als je een nieuw woord aan leert, gebruik er dan het voorwerp, plaatje, of een gebaar bij. Wijs het voorwerp aan en zeg de naam. Bijvoorbeeld: tafel, stoel, prullenbak. Daarna vraag je of je kind het aan wil wijzen: ‘Waar is de stoel?’ De volgende fase is de moeilijkste: ‘Wat is dat?’ Je kind antwoordt dan: ‘Stoel’.
• Als ondanks al je extra zorg je kind moeite blijft houden met de taalontwikkeling. Wanneer je kind woorden en klanken moeilijk kan onthouden. Als je kind stil is en weinig praat. Als je kind blijft brabbelen en verkeerde zinsbouw blijft gebruiken, is het belangrijk op tijd een deskundige, zoals een logopediste, naar de taalontwikkeling van je kind te laten kijken.

Liedjes en versjes voor de taalontwikkeling

Ken je ze nog, die versjes en liedjes die je moeder waarschijnlijk voor je zong en vertelde? Liedjes zoals: Schuitje varen, Handjes draaien, Twee handjes op je hoofdje, en nog veel meer? Een kind kan beter onthouden als er een ritme en rijm in zit. Het is ontzettend goed voor de taalontwikkeling om samen prentenboekjes te kijken, maar ook om samen liedjes te zingen en versjes op te zeggen. Doe dit ook al voordat je kinderen zelf beginnen te praten. Ze kunnen al wel genieten van de woorden en het ritme. In mijn Pinterestmap: kinderliedjes en -versjes kan je verschillende voorbeelden vinden.

Is er een verband tussen een taal- achterstand en autisme?

Een taalachterstand is iets anders dan autisme.

Een achterstand in de spraak/taalontwikkeling wordt bij autisme wel vaak als eerste geconstateerd. Maar let op: als je kind een taalachterstand heeft wil het nog niet zeggen dat hij een vorm van autisme heeft.

Je moet je wel zorgen maken als je kind ook de volgende problemen had of heeft:

• Maakte je kind weinig geluid als baby?
• Kan je moeilijk oogcontact met je kind krijgen?
• Reageert hij niet op zachte of zelfs harde geluiden?
• Ging je kindje rond 6 maanden glimlachen of niet?
• Wijst of wees je kind rond de leeftijd van 14 maanden naar interessante voorwerpen?
• Reageerde hij niet, of bijna niet op zijn naam?
• Zei hij rond 16 maanden nog geen woordjes of iets wat daarop leek?
• Is zijn woordenschat in plaats van vooruit, juist achteruit gegaan?

Het is dan heel belangrijk om zo spoedig mogelijk contact te zoeken met een kinderarts, zodat onderzocht kan worden wat je kind mankeert. Ook voor een specialistische arts is het nog moeilijk om te constateren of het op deze jonge leeftijd autisme is, maar je kind zal in ieder geval extra zorg krijgen en jullie als ouders zullen leren hoe je het beste je kind kan helpen zich verder te ontwikkelen.

Nogmaals: Een kind kan heel goed een taalachterstand hebben zonder autistisch te zijn! 

Wanneer gaat een kind praten.

ouders leg die telefoon eens weg!!!

De laatste jaren komen steeds meer 4 jarigen op school, die een taal- en/of spraakprobleem hebben. Onderzoeken wijzen voorzichtig naar de mobile telefoon van de ouders, die de oorzaak hiervan zou kunnen zijn. Stel je voor: je bent lekker aan kletsen met je kindje, dan komt er een appje binnen. Heel even kijk je wie of wat er geappt is. Je denkt dat dit niet schadelijk is. Niets is minder waar! Het 1 op 1 contact wat essentieel is, heb je een korte tijd onderbroken. Hierna zal het voor jou, maar vooral voor je kind moeilijk zijn om weer dezelfde concentratie op te brengen. Bij het schermpje van je telefoon hoort natuurlijk de TV. Staat bij jullie thuis de televisie overdag aan? Het kan niet anders dat je de aandacht dan verdeeld tussen je kind en TV.

Dat de spraak achterblijft kan ook komen door te lang gebruik van de speen. Als kinderen met een speen in de mond praten kunnen ze de tongspieren niet goed gebruiken met het uitspreken van de letters. Als ze later dan praten zonder speen, kunnen ze nog steeds de klanken niet goed uitspreken en zijn ze dus minder goed te verstaan.

Veel gesteldevragen

Hieronder een lijst van veelgestelde vragen door ouders en lezers. Staat je vraag er niet bij? Schaam je dan niet om ons een berichtje te sturen of om een opmerking te plaatsen. We helpen je graag!