Je kan op het moment geen krant openslaan, of er staat wel ergens een artikel over buitenspelen, hoe belangrijk is dat voor kinderen. Waarom is dit telkens toch weer in het nieuws? Bewezen is wel dat kinderen steeds meer tijd achter een schermpje doorbrengen dan buiten. Hoe krijgen we ze naar buiten?

Mijn jeugd:

Ik woonde en woon nog steeds in een klein dorpje bij de grote rivieren. We waren met 3 kinderen thuis. We speelden natuurlijk veel buiten. Eerst in de tuin, later in de wei achter onze tuin en nog later in de buurt. In de tuin, onder de appelboom, had onze vader een grote zandbak gemetseld, waar we uren doorgebracht hebben. Eens maakten we er een dierentuin. We vingen mieren, torretjes en zelfs een hagedis. Daarna verdeelden we de zandbak in enkele hokjes en daar kwamen de verschillende soorten diertjes in. We pakten voorzichtig de vol beregende zandvormpjes. Die gebruikten we als waterbakjes en zwembaden voor onze dieren. We schreven met krijt DIERENTUIN op de deksel van de zandbak en mijn oudste zus maakte toegangskaartjes. Toen we klaar waren was er geen diertje meer te bekennen in onze dierentuin, maar daar waren we maar even teleurgesteld over.

Wetenschappelijk onderzoek: buitenspelen 

Er zijn veel onderzoeken over het belang van buitenspelen gedaan. Hier enkele uitkomsten van een onderzoek van Jantje Beton:

Kinderen spelen nu nog maar gemiddeld 10% van hun tijd buiten, hun grootouders deden dit 63%.

Bij de vraag of kinderen liever binnen spelen dan buiten, geeft de grootste groep aan dat ze liever buiten spelen.

Kinderen geven aan dat ze zich vrolijk, gezond en sterk voelen na het buitenspelen.

Favoriete speelplekken zijn: de tuin, het schoolplein, een grasveldje, de natuur, een speelplek met speeltoestellen.

Als je dit onderzoek  uitgebreider wilt lezen: Jantje Beton

Waarom is buitenspelen zo belangrijk voor onze kinderen?

Wat is er nu precies zo goed aan buitenspelen?

• Het groen van de natuur, in je tuin of in het park zorgt voor een betere concentratie. Kinderen worden er rustiger van. Je zou kunnen zeggen; het is een erg eenvoudige manier van mindfulness. Zie mijn blog over mindfulness speciaal voor kinderen
• Dat het de motorische ontwikkeling en het evenwicht stimuleert kan iedereen bedenken: graven, ballen, klimmen, fietsen, bloemetjes plukken….
• Sociale ontwikkeling: Buiten is de situatie anders om met vriendjes of broertjes en zusjes te spelen dan binnen. De ruimte is groter, het spel zal verschillen en vooral zal er minder toezicht zijn. Dus zullen de kinderen ruzie kunnen maken, maar deze ook weer leren op te lossen. Ze zullen leren om soms een leidende rol in het spel te hebben en soms een volgende rol. Ook leren ze, dat door samen te werken het resultaat vaak beter wordt. Dit zijn allemaal aspecten, die ze nodig hebben in hun verdere leven.
• Buitenspelen is ook goed voor de creativiteit van je kind. Denk aan figuren maken met herfstblaadjes, bloemetjes en steentjes, maar ook oplossingen bedenken als de gegraven kuil telkens instort.
• Het spelen met groot materiaal, zoals planken, stenen, stokken, doeken vergt kracht, maar ook inzicht. Als kleuterjuf weet ik, dat kinderen enorm veel rekenkundig inzicht leren door te bouwen, te overleggen, het zelf voordoen, of laten voordoen en tot oplossingen te komen. Stel je voor wat ze kunnen leren van hutten bouwen: zwaar, licht, groot, kleiner, verbindingen maken…..
• Risico’s inschatten. Dit is voor veel ouders moeilijk. Wat laat je een kind doen en wanneer ga je iets verbieden, omdat je het gevaarlijk vindt. Kinderen mogen door vallen en opstaan leren, uitgezonderd levensbedreigende situaties natuurlijk.

Er zijn ook ouders die te snel helpen, waardoor het kind minder gemotiveerd en uitgedaagd zal worden. Zie mijn blog: Overbezorgde ouder.

Is buitenspelen ook gezond?

• Buitenspelen maakt moe, kinderen zullen dus beter slapen.
• Kinderen worden hongerig van buitenspelen, kinderen zullen dus beter eten.
• Door het buitenspelen verbranden kinderen veel meer calorieën, dan tijdens spel binnen. Het voorkomt en bestrijdt dus overgewicht bij kinderen.
• Het buiten zijn verlaagt het stressniveau.
• Tijdens het buitenspelen gebruiken kinderen hun spieren, dus worden kinderen sterker.
• Kortom: kinderen die veel buitenspelen komen minder vaak bij de huisarts. Ze zijn lichamelijk en ook geestelijk gezonder.

Goed buitenspeelgoed voor alle leeftijden

Het is best moeilijk om goed speelgoed te kopen. Iedereen heeft weleens iets voor veel geld gekocht, waar achteraf niet of nauwelijks mee gespeeld werd. Probeer je eens te herinneren waar je als kind veel en graag mee buiten speelde. Waarschijnlijk was dat: de zandbak, de schommel, een fiets, een step, of een skateboard…. Dit buitenspeelgoed hoort nog steeds in de top 10 van goed Buitenspeelgoed voor alle leeftijden.

Op welke leeftijd kan een kind alleen buitenspelen?

Ik heb voor je een lijstje gemaakt vanaf 0 tot 12 jaar. De hele jonge kinderen spelen zeker onder toezicht buiten, naarmate ze ouder worden moet dat toezicht langzamerhand steeds minder worden.

0 jaar

• Vanaf de tijd dat je baby een paar weken is, zal het gezond voor hem of haar zijn om in de buitenlucht te slapen of gewoon wakker rond te kijken. Natuurlijk weet je dat het bedje op een schaduwrijke plaats moet staan en ook dat je baby op een veilige manier beschermd moet zijn tegen insecten e.d. 

1 jaar en buitenspelen

• Bij geschikt weer zal je kindje het goed naar de zin hebben op een deken buiten onder een boom of zo. Let wel constant op je baby, want ze zijn sneller van de deken af dan je denkt en kunnen al dingetjes in de mond gaan stoppen. Veel tuinplanten zijn giftig!

 2 jaar en buitenspelen

• Je peuter zal het ontzettend naar zijn zin hebben buiten. Ook als het weer minder goed is, zal hij of zij graag naar buiten gaan. Je kan hem immers op het slechtere weer kleden. Ook  nu speelt je kind onder toezicht buiten.

3, 4, 5 jaar

• Laat je peuter vanaf 3 jaar zo min mogelijk nog in de buggy zitten. Lekker zelf lopen en de wereld ontdekken is zoveel beter. Je kind kan langzamerhand wat meer vrijheid krijgen. Het is erg handig als je een zandbak, of andere speelplek hebt vlakbij het raam, zodat er nog voldoende toezicht mogelijk is als jij binnen bent. Kinderen vinden het steeds leuker om naast en met andere kinderen te spelen. Je zou met andere ouders kunnen afspreken om de kinderen bij elkaar of in de speeltuin te laten spelen, zodat je het toezicht kan wisselen of nog beter, zodat je het zelf ook gezellig hebt met andere ouders.

6, 7, 8, 9 jaar

• Of je de kinderen nu alleen naar buiten, uit de tuin laat gaan, is afhankelijk van je kind, maar vooral hoe je woont. Je begrijpt dat er in de stad meer gevaar voor je kind is dan in een buitengebied. Kinderen van deze leeftijd hebben meer uitdaging nodig. Hun wereld moet groter worden dan hun huis, de tuin, het speeltuintje en de school. Ze moeten nu beslist zonder toezicht ergens kunnen spelen, zodat ze zich verder kunnen ontwikkelen.

10, 11, 12 jaar

• Nu zou het toch echt mogelijk moeten zijn dat kinderen zelf met elkaar afspreken om bijvoorbeeld na schooltijd op het schoolplein te spelen, of naar het trapveldje te gaan voetballen.

Of het tijd is om je kind alleen buiten te laten spelen is, kan uiteindelijk alleen jij bepalen. Vind jij dat hij of zij het aan kan? Dat hij zelfstandig genoeg is en dat het veilig is?  

Op welke leeftijd mag een kind alleen op straat?

Dit is afhankelijk van je kind , maar vooral waar je woont. Sommige kinderen kunnen zich beter concentreren, aan de regels houden en hebben meer inzicht in het verkeer dan anderen, maar bedenk wel dat je niet altijd weet hoe je kind zich gedraagt als er geen toezicht is. Laat hem eens alleen naar bv. de supermarkt gaan om een boodschap voor je doen doen. Volg hem dan eens stilletjes. Zo krijg je een beeld van hoe je kind zich zonder toezicht zal gedragen. Ook is het afhankelijk of hij of zij samen met vriendjes is en ook nog welke vriendjes. Eens moeten we onze kinderen loslaten en meer verantwoording geven.

Dat dit ook afhankelijk is van hoe je woont is duidelijk. Het verkeer in de stad is veel chaotischer voor een kind dan in een buitenwijk of een dorp.

Veilig verkeer Nederland zegt: 

Over het algemeen kunnen kinderen van 9 jaar zonder begeleiding over straat als de omgeving veilig is, het kind de regels kent en de route geoefend is. In de leeftijd van 8-12 jaar zijn kinderen al redelijk vaardig in het verkeer. Sturen en opletten gaat vaak prima, maar ze zijn nog heel snel afgeleid.

Activiteiten voor buitenspelen:

Als je een tuin hebt, die uitdagend is voor kinderen en waar kinderen ook plekjes hebben waar ze zelf de baas van mogen zijn, kunnen je kinderen goed en zelfstandig buitenspelen. Vaak is het al genoeg om bv. stoepkrijt, planken, touw, bamboe stokken te geven om je kinderen uit te dagen tot nieuw spel.

Maar het is natuurlijk altijd leuk om ook andere buitenspelactiviteiten te bedenken en zelf mee te spelen.

Denk aan: verstoppen, tikken, boefje en agent, schatgraven, hutten bouwen, blindemannetje, dierengeluidenspel, speurtocht, voetballen, flesjesvoetbal, Annemaria koekoek, schipper mag ik over varen en nog veel meer.

Buitenspeelgoed:

Voor kinderen van alle leeftijden is een zandbak onmisbaar. Het beste kan je er een zelf maken, want het is vooral als je kind ouder wordt belangrijk dat deze diep genoeg is.

Mudkitchen

Met een tafel of wat kisten en een plank kunnen kinderen al een geweldige modderkeuken maken, waar zowel jongens als meisjes uren, dagen en jaren speelplezier van zullen hebben. Wat is er mooier voor kinderen dan water en zand!

Zandbakmateriaal

Schepjes, zeefjes, vormpjes… Mijn ervaring is dat je beter meteen een goede kinderschep kan kopen. Voor kleine kinderen mag deze van plastic zijn, maar voor grotere kinderen is een ijzeren schep een must.

Rijdend speelgoed om mee buiten te spelen

Verder kan je denken aan, tractor, fietsje, kruiwagentje, kindergrasmachientje, poppenwagen, kiepwagens.

Wat hebben we onze 2 kleinzonen blij gemaakt met deze skelter. Ze kunnen er samen op zitten. Het is heerlijk om te zien wat de skelter allemaal is een hun ogen: vrachtwagen, tractor, bestelbusje, vakantiebus….

De volgende tractor is geschikt voor jonge kinderen, met de aanhangwagen kunnen ze meehelpen in de tuin of de fantasie hun gang laten gaan in een geweldig rollenspel.

Toevallig buitenmateriaal

Zelf geniet ik het meest van het observeren van mijn kleuters als ze spelen met toevallig buiten materiaal, zoals: stenen, planken, stokken, doeken, touw, grof grind, takjes e.d. Met dit materiaal kunnen kinderen hun spel verrijken. ze zullen uitgedaagd worden, gaan overleggen, samenwerken en creatief bezig gaan.

Schommel

Een schommel is vaak een ontmoetingsplek voor kinderen. Ze kletsen al schommelend, dagen elkaar uit en leren van elkaar trucjes. Het is een geweldige ervaring voor een kind dat je door mee te bewegen in het ritme van de schommel hoger en hoger kan schommelen.

De volgende schommel is ideaal voor broers of zussen of vrienden, die samen buiten spelen. De schommel is van natuurlijk materiaal en toch compact.

Een dergelijke poppenbuggy hadden we zelf, toen onze kinderen klein waren. Als ik ging wandelen met de baby in de kinderwagen, ging de oudste mee met haar ‘baby’ in de poppenbuggy.

Tot slot

Kort nadat ik dit blog over het belang van buitenspel klaar had, kwamen mijn zoon en onze kleinzonen langs, om hun hond te brengen. Ze gaan een paar dagen op vakantie en we mogen op Kobus passen.

Als onze oudste kleinzoon van 5 jaar uit de auto gestapt is, geeft hij me een schoenendoos met gaatjes in de deksel. Of we ook op zijn diertjes willen passen, want hij en zijn jongere broertje hebben samen een opvangtehuis voor kleine diertjes. Samen met de jongens kijken we in de doos: er zit een stukje appel in, wat vers gras en enkele takjes, maar….hoe we ook zoeken geen diertjes! Hun vader kijkt verschrikt op: ‘Ik hoop dat al jullie mieren, torren, pissebedden en oorwormen buiten ontsnapt zijn en niet in de auto rondkruipen.’ Heel even zijn de broertjes teleurgesteld, maar als we even met hun vader aan het praten zijn, gaan de jongens al de tuin in op zoek naar een andere activiteit.